Herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren olumsuz bir durumda yetkili sağlık görevlileri olay mahalline ulaşıncaya kadar hayvanın hayatının kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla ilaçsız olarak yapılan uygulamalar ilk yardım kapsamında değerlendirilmektedir. Herhangi bir acil durumda yapılacak basit ilk yardım uygulamaları daha fazla zarar görmeyi, hatta ölümü bile önlemekle beraber şoku engelleme, ağrının azaltılması ya da yok edilmesine de yardımcı olduğu kabul gören bir gerçektir.
Bunun için ilk yardım ve acil müdahale esnasında aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır;
- İlk uygulama yapılırken sakin olunmalı, telaşa kapılmamalı.
- Hayvanı sakinleştirecek şekilde yumuşak bir tarzda yaklaşılmalı
- Eğer hayvana müdahale edebilecek yetkili bir sağlık personeli varsa ilk yardımı uygulayan kişi hemen onun yardımcısı durumuna geçmelidir.
- Hayvana yardım etmeye çalışan kişi hiçbir zaman kendi can güvenliğini tehlikeye atmamalı, bilakis kendi güvenliğini sağlayacak önlemleri öncelikle almalıdır. İlk yardım yapanın bilinçsizce kendi hayatını tehlikeye atacak biçimde davranması fayda yerine zarar verecektir.
- Yardım eden kişi çevrede bulunan kişileri ilgili sağlık kurumlarına, itfaiyeye ve gerekirse polise veya jandarmaya haber vermelerini sağlayacak biçimde organize etmelidir.
- İlk yardım esnasında öncelikle hayvanın kalbi ve solunumu durmuş ise bu duruma çare bulmaya çalışmalı, daha az faydalı başka uygulamalarla zaman kaybetmemelidir.
- İlk yardımcı bölgesindeki sağlık olanaklarını ve kuruluşlarını iyi tanımalıdır. Ülkesinin sağlık sistemi hakkında yeterli bilgiye sahip olmalıdır.
- İlk yardımcı günümüzde bilgilerin kolay değişebilir bilgiler olduğunu kavramalıdır ve yeni bilgilerin ışığında bilgi ve davranışlarını değiştirmeye, kendini yenilemeye hazır olmalıdır.
Hayvanlara müdahalede bulunmadan önce hayvanın davranışlarını da anlamak gerekir. Bunun için hayvanın duruşu, bakışı, kulak ve kuyruk hareketleri, çıkardığı sesler, ağız hareketleri (dişlerini gösterip göstermemesi) dikkatlice incelenmelidir. Hayvan ile direk göz teması kurulmamalı, ani, hızlı ve sert hareketlerden kaçınılmalıdır. Kurtarılacak hayvan ne kadar sevimli de olsa hatta kendi hayvanımız bile olsa yaralıyken veya zor durumda kaldığında korku ve can acısıyla saldırabileceği akıldan çıkarılmamalıdır.